Ngắm nhìn hiện tượng Trăng Xanh hiếm gặp

Năm nay hiện tượng trăng xanh sẽ xuất hiện vào ngày 31/7/2015. Có một số tài liệu nghiên cứu chỉ ra rằng việc trăng có màu xanh vào năm 1980 và 1992 là do ô nhiễm bầu không khí( các hạt bụi làm phân tán tia sáng khiến chúng ta thấy mặt trăng có màu xanh).

Trăng xanh( Blue Moon) là một khái niệm của phương tây nói về việc trong một tháng dương lịch sẽ có 2 lần trăng tròn. Theo lý giải của phương tây, sở dĩ có việc này là do mỗi năm dương lịch dài hơn năm âm lịch 11 ngày, nên các ngày này sẽ dồn lại qua các năm, và sau khoảng 2,7 năm thì hiện tượng này sẽ xảy ra.

 Sau 19 năm, chu kỳ trăng tròn 2 lần trong tháng sẽ xảy ra, còn gọi là chu kỳ Meton. Điều này có nghĩa tới năm 2034, chúng ta sẽ lại chứng kiến hai lần trăng tròn trong tháng 7 và một trăng xanh vào ngày 31/7/2034.

 Trong chu kỳ Meton, có 235 lần trăng tròn nhưng chỉ có 228 tháng dương lịch. Vì số lần trăng tròn lớn hơn số tháng dương lịch nên sẽ có 7 tháng dương lịch có 2 trăng tròn.

 Nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn – Chủ tích Hội thiên văn Học trẻ Việt nam cho biết, hiện tượng trăng xanh là một quy ước văn hóa để gọi lần trăng tròng thứ hai trong tháng Dương lịch. Nhưng trong một số thời điểm ngẫu nhiên, trăng xanh xuất hiện vào lúc núi lữa đang phun trào. Trong thời gian gần đây, khí hậu trên trái đất đang biến đổi theo chiều hướng xấu, nên nhiều người cho rằng việc Trăng xanh xuất hiện báo hiệu sự ô nhiễm môi trường và những thảm họa mà con người sắp phải gánh chịu. Nhưng trên thực tế, sự xuất hiện của Trăng xanh là hoàn toàn bình thường, không hề mang theo dự báo thiên tai hay thảm họa.

Theo ý kiến của tiến sỹ Nguyễn Hoàng Điệp, Giám đốc Trung tâm Dịch thuật Dịch vụ Văn hóa & Khoa học Công nghệ thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học & Kỹ thuật Việt Nam, màu sắc xanh của trăng xuất hiện vào cuối tháng này là phản ánh gián tiếp ánh sáng của mặt trời hắt lên trái đất và hắt lên nó. Luồng ánh sáng ấy thông qua các tầng khí quyển, tầng điện ly, tầng trung ly... hắt lên. Những khí cacbonic, khí bẩn, khí máy bay phản lực thải ra tạo nên những tầng không khí, tầng điện ly, tầng đối lưu khác nhau. Khi ánh sáng lọt qua những tầng bụi này thì tạo nên những sắc xanh. Màu xanh ấy phản ánh bụi của vũ trụ. Chúng ta gọi chung là bụi, nhưng bụi này có nhiều tầng như tầng chứa tàn tro ở trong lòng đất của núi lửa khi bốc lên.

 Những vạch màu sắc ấy phản ánh các tầng bụi trong không gian mà thôi. Tuy nhiên, đây không phải là hiện tượng lạ của tự nhiên mà chỉ phản ánh độ ô nhiễm của tự nhiên. Điều này cho thấy trái đất đang nóng dần lên do sự biến đổi khí hậu. Đối tượng tác động trực tiếp vào sự thay đổi ấy là con người tạo nên, một phần khác là do động đất, do các nham thạch núi lửa phun lên, nó lơ lửng trong không khí, lưu chuyển trong vũ trụ dẫn đến màu sắc ấy mà thôi.

Định nghĩa được dùng gần đây được giải thích là đêm trăng tròn lần thứ hai trong tháng dương lịch bắt nguồn từ một nhầm lẫn vào năm 1946 và đến năm 1999 mới được phát hiện. Ví dụ, ngày 31/12/2009 sẽ được gọi là Trăng xanh theo định nghĩa này.

 Nhưng tại sao lại là màu xanh mà không phải các màu sắc khác ? Trước đây đã có nhiều đề xuất hãy thay đổi Trăng xanh cho cái tên Trăng Phản Bội, vì Trăng Phản Bội làm cho mọi người có cảm giác là Mùa Chay sẽ tiếp tục kéo dài thêm và họ phải tiếp tục ăn chay thêm một tháng nữa.

 Nghĩa đen sát nhất của từ Trăng xanh là khi Mặt Trăng (không nhất thiết phải là trăng tròn) xuất hiện với một màu xanh nhạt bất thường và đó là một sự kiện hiếm gặp. Có thể là do khói hoặc các hạt bụi trong khí quyển xuất hiện sau sự kiện cháy rừng ở Thụy Điển và Canada vào năm 1950, đáng chú ý nhất là sau khi vụ phun trào núi lửa Krakatoa vào năm 1883 đã gây ra Mặt Trăng xuất hiện một màu xanh đến gần hai năm.

 Thường thì Trăng xanh cách nhau 2 hoặc 3 năm mới xuất hiện lại, nhưng có khi nào hai lần Trăng xanh xuất hiện trong cùng một năm dương lịch không? Đã từng có như vậy, đó là vào năm 1999, đã có hai trăng rằm trong tháng 1 và hai trăng rằm trong tháng 3 năm đó, tức là tháng 2 dương lịch năm 1999 không có trăng tròn. Tiếp tục hai lần Trăng xanh trong một năm dương lịch sẽ xảy ra vào tháng 1 và tháng 3/2018, và tháng 1 và tháng 3/2037.

Và nó cũng có quy luật, đó là cứ sau 19 năm thì tháng 2 dương lịch sẽ không có trăng tròn, và lúc đó sẽ có hai lần Trăng xanh trong cùng một năm dương lịch, xảy ra vào tháng 1 và tháng 3 dương lịch.

 Như vậy, Trăng xanh chỉ là hai lần trăng tròn xuất hiện trong cùng một tháng dương lịch, khi đó Mặt Trăng sẽ như bao lần trăng rằm khác, tức là nó sẽ không hề đổi màu thành màu xanh. Tuy đây không phải là một sự kiện thú vị để quan sát, nhưng nó là một sự kiện hiếm gặp và ít khi xảy ra hơn so với Nguyệt thực hay còn gọi là Mặt Trăng máu.

 Theo TMT.